Sprawdź czy nie sabotujesz swojej własnej nauki i co zrobić, aby z tym walczyć. Zobacz jakie przeciwdziałania możesz zastosować. Jest ich piętnaście. Może któreś będzie pomocne.
Chociaż ciekawość jest cechą każdego człowieka, a zdolność do nauki naszą drugą naturą, większość z nas ma bardziej lub mniej przyjemne skojarzenia z edukacją w ogóle. Bardzo często słowo edukacja jest od razu łączone z edukacją akademicką. Jest to takie miejsce i czas, w które trafiamy w trakcie wzmożonej wrażliwości, kiedy kształtuje się nasz charakter. Właśnie wtedy najczęściej uczymy się złych nawyków myślowych, które demotywują młodych nas i często bardzo długo „żyją” w naszych głowach.
Tak jak w wielu dziedzinach życia to my jesteśmy głównym hamulcem naszego rozwoju. Warto więc zdać sobie sprawę z głównych powodów, które tak negatywnie wpływają na nasz stosunek do szkoły i blokują znaczące postępy w nauce. Zapoznaj się z przykładami, pomyśl które z nich dotyczą Ciebie najbardziej i zastosuj w swoim życiu proponowane rozwiązania.
1. Nie wierzysz we własne możliwości. Uważasz, że jesteś głupszy od innych
Przeciwdziałanie:
Systematycznie poprawiaj swoją samoocenę.
W radzeniu sobie z niskim poczuciem własnej wartości dobrze sprawdzają się dwa podejścia:
Teoria poznawczo-behawioralna podpowiada, że samopoczucie poprawi praca nad myślami, które wywołały dany stan i doprowadziły do określonej sytuacji. Podważymy nasze przekonania i poglądy, i zauważymy inne możliwości interpretacji istniejącego stanu rzeczy.
O wiele ciekawszym spojrzeniem jest to, które proponuje szkoła NLP. Polega ono na uświadomieniu sobie, że nie istnieje coś takiego jak porażka – to Ty nazywasz to porażką, to po prostu zdarzenie, fakt bez ładunku emocjonalnego. Nie można traktować przejściowych trudności jako porażki.
Zrób sobie listę pozytywnych stwierdzeń na swój temat i czytaj je jak najczęściej z pełnym przekonaniem i wiarą w to co mówisz, aż zadomowią się w podświadomości. Znajduj czas na rzeczy, które Cię pasjonują i działania w których jesteś naprawdę dobry. Pamiętaj że porażki to tylko informacje, że coś zrobiłeś źle – znajdź problem i spróbuj ponownie!
2. Musisz się uczyć tego, czego nie lubisz
Przeciwdziałanie:
Po pierwsze znajdź dużą kartkę i napisz na niej wielkimi literami: KAŻDA WIEDZA WCZEŚNIEJ CZY PÓŹNIEJ NA COŚ SIĘ PRZYDA. Później zastanów się, co by musiało się zdarzyć żebyś polubił ten przedmiot/dziedzinę. Zrób burzę mózgu i bądź kreatywny aż do absurdu.
Oprócz tego zastosuj metodę motywacji „do”, czyli daj sobie przysłowiową marchewkę po każdym dobrze wykonanym zadaniu. Przy okazji zobaczysz czy potrafisz dotrzymać słowo samemu sobie i trzymać się w ryzach.
3. Zwycięża lenistwo i trudno Ci się zmotywować do nauki
Przeciwdziałanie:
Odkryj swój dobowy zegar biologiczny. Planuj naukę tak, aby te najtrudniejsze rzeczy robić w porze największej aktywności. Dziel zadania na mniejsze części i rozkładaj je w czasie, nie ucz się jednej rzeczy zbyt długo.
Pomoże na pewno technika wykorzystująca wizualizacje. Wyobraź sobie wszelkie negatywne konsekwencje nie zrobienia danej rzeczy, a potem zrób wielki obraz jak to robisz i jak przyjemne się to staje. Nie zapomnij o nagradzaniu siebie!
Jeśli chodzi o motywację, to ciekawą analizę tego problemu przedstawia Bill Lucas. Zapisuje on ją za pomocą równania:
M = G + W + P + O
G – poziom gotowości do uczenia się (ciekawość, odprężenie, przyjazne otoczenie, pozytywne nastawienie)
W – wartość, jaką prezentuje dla nas nauka (przewidywana korzyść społeczna, finansowa, kulturowa)
P – prawdopodobieństwo, że nauka zakończy się sukcesem
O – prawdopodobieństwo wykorzystania nowej wiedzy w życiu
M – motywacja, jaką mamy w konkretnej sytuacji i która stwarza nam możliwość nauczenia się czegoś
Wniosek jaki z tego wypływa mówi, że jeśli jesteśmy gotowi do nauki, to czego będziemy się uczyli nas interesuje, da nam jakąś wartość albo że nauka poprawi stan naszego życia, to nasza motywacja jest odpowiednio wysoka.
4. Zniechęcają Cię ludzie z twojego środowiska
Przeciwdziałanie:
Po pierwsze pamiętaj, że jesteś jedyną odpowiedzialną za siebie osobą. Nie pozwól innym wpływać na ciebie w taki prosty sposób. To tylko kwestia tego jak odbierzesz negatywne informacje na swój temat i co z nimi zrobisz. Unikaj ludzi, którzy Cię dołują, krytykują Twoje pomysły, deprecjonują osiągnięcia i starają zarazić pesymizmem i czarnowidztwem.
Jeśli jednak jesteś skazany na jakąś osobę, która bardzo Cię denerwuje – zamknij oczy, wyobraź sobie tego człowieka i zmniejszaj jego obraz, aż będzie miał 10 cm, potem ubierz go w śmieszny strój i każ mu się ruszać w śmieszny sposób. Nagle twój wróg przestaje mieć na Ciebie jakikolwiek wpływ. Jesteś ponadto.
5. Wielu rzeczy nie rozumiesz, ponieważ treści nauczania są przekazywane niezgodnie z Twoją strategią nauki
Przeciwdziałanie:
Dowiedz się jak funkcjonuje twój mózg. Poznaj swój styl myślenia, dominującą półkulę, dominujący dla ciebie styl zapamiętywania i przypominania informacji.
Na tej podstawie będziesz mógł zbudować optymalny dla Ciebie styl i technikę nauki. Oprócz tego warto nauczyć się tworzenia map myśli, czyli sposobu notowania informacji w sposób organiczny, bardziej naturalny dla mózgu. Dowiedz się również w czym tkwi esencja czytania ze zrozumieniem. To wszystko znajdzie się w kolejnych artykułach, ale zachęcam również do nauki we własnym zakresie.
6. Szybko się denerwujesz, a w czasie sprawdzianów i egzaminów pożera Cię stres
Przeciwdziałanie:
Zadbaj o ruch i systematyczne ćwiczenia, znajdź czas na relaksacyjne spacery, może nawet spróbujesz medytacji? Dbaj o wypoczynek, odpowiednią ilość snu, słuchaj muzyki. Nie odkładaj na później, rozkładaj pracę na dłuższy czas. Znajdź czas na hobby i zainteresowania, pomóż swojemu życiu towarzyskiemu i odstresuj się. Pogłębiaj wiedzę na temat sposobów uczenia się.
Bo widzisz, wszystko sprowadza się do tego, aby nie prowokować sytuacji powodujących napięcie oraz wypracować nawyki prewencyjne, aby do takich sytuacji nie dopuszczać.
Poziom stresu wpływa na naszą efektywność. Pewien poziom stresu, tzw. „eustres”, mobilizuje i aktywuje potrzebne zasoby energetyczne. Zbyt duży stres przekraczający możliwości adaptacyjne organizmu (dystres) wywołuje napięcie, kłopoty z koncentracją i lęk.
To właśnie ten zły stres w sytuacjach egzaminacyjnych utrudnia odtwarzanie wyuczonej wiedzy powodując 3 rodzaje blokad pamięci:
- Interferencja kognitywna (poznawcza) – obawiasz się negatywnych następstw w przypadku niezdania egzaminu. Najlepiej więc być do niego tak dobrze przygotowanym, że niezaliczenie w ogóle nie wchodzi w rachubę;
- Interferencja psychologiczna (emocjonalna) – masz niską samoocenę, nie wierzysz we własne możliwości. Wykorzystuj afirmację i pozytywne wizualizacje, trenuj kontrolę emocji. Oderwij się od zadania (jeśli jest to możliwe), zamknij oczy i przez 2 minuty skup się na swoim oddechu. Zrelaksuj się, a chwile przed powrotem wydaj mózgowi określoną komendę, np. przypomnij o postępowaniu kontrolnym;
- Interferencja zadaniowa – nie potrafisz skoncentrować się na zadaniu, uparcie trzymasz się jednego sposobu. Męczysz się ciągle z jednym poleceniem (zamiast ominąć i iść dalej). Frustruje Cię świadomość uciekającego czasu.
7. Uczysz się źle w niewłaściwym środowisku
Przeciwdziałania:
Ucz się w spokoju i w cichym miejscu. Rozpoznaj przedmioty, zapachy, odgłosy i miejsca które budzą u Ciebie złe skojarzenia i unikaj ich. Otocz się tym co lubisz, tym co Cię relaksuje, odpręża. Oczywiście ściślejsze instrukcje znajdziesz później, gdy już określisz swój styl nauki. Pamiętaj o zegarze biologicznym i staraj się wybierać odpowiednie pory dnia. Przygotuj wszelkie materiały przed nauką, tak aby nie tracić wypracowanej koncentracji podczas szukania uzupełnień, czy zagubionych notatek.
8. Robisz wszystko, aby zająć się czymś innym
Przeciwdziałanie:
Odkryj swoje dystraktory, czyli proste czynności przez które tracisz czas, do których uciekasz. W dzisiejszym świecie niestety bardzo często zdarza się, że głównym dystraktorem młodych ludzi są social media. Uzależnienie od ciągłych informacji, niepokój że coś może nas omijać. Czy nawet szukanie usprawiedliwień poprzez znajdowanie osoby, która robi to co ty. Oprócz tego dość popularne zajęcia to np. oglądanie telewizji, rozmowa telefoniczna, sprawdzanie maila, włączanie filmu. Często zdarza się, że są one na tym poziomie zautomatyzowane, że nawet ich nie dostrzegamy. Dochodzą do tego dialogi wewnętrzne w stylu: „nie chce mi się, zajmę się tym później”, „sprawdzę pocztę, może przyszło coś ciekawego”, w wersji bardziej nowoczesnej „sprawdzę czy na facebook’u coś się dzieje”. Zacznij świadomie zwalczać te zachowania.
9. Nie potrafisz oryginalnie myśleć. Odtwarzasz tylko idee innych ludzi
Przeciwdziałanie:
Przejmij odpowiedzialność za własne myślenie. Warto tutaj wspomnieć o wystąpieniu 15-letniego pracownika NASA – Jacoba Barnetta. Wygłosił on wykład w ramach organizacji TEDxTeen, pt. „Forget what you know”. Jest to bardzo inspirujący wykład dotyczący historii wielkich odkryć. Wspomina o Isaacu Newtonie, który w 1665 r. dokonuje swoich największych odkryć poprzez zaprzestanie nauki akademickiej. Otóż w okresie jego odkryć Uniwersytet w Cambridge, na który uczęszczał został zamknięty z powodu plagi na 2 lata. Musiał on więc przestać uczyć, ale nie musiał przestać i nie chciał przestać myśleć. Rozmyślał o problemie z zakresu astrofizyki, chciał obliczyć prędkość ruchu księżyca wokół ziemi. Co się stało? Gdy próbował rozwiązać ten problem stworzył rachunek różniczkowy, 3 prawa Newtona, prawa grawitacji, teleskop i generalnie optykę. I dokonał tych wielkich odkryć w zaledwie dwa lata przez które, zamiast pochłaniać kolejne książki, zaczął implementować wiedzę i prowadzić badania. Co jeśli uniwersytet nie zostałby zamknięty? Zapewne nie doszłoby do odkryć, gdyż Isaac Newton zajęty byłby przyswajaniem wiedzy innych autorytetów.
Warto więc myśleć samemu, ponieważ tak jak Einstein czy Newton, dzięki przejęciu odpowiedzialności za swój rozwój na swoje barki dokonali niesamowitych odkryć, tak i ty możesz dojść do oryginalnych wniosków.
10. Masz złe doświadczenia odnośnie jakiegoś przedmiotu, źle wpływa na ciebie obecność któregoś nauczyciela, zdarzyła ci się inna przykra sytuacja, która powoduje negatywne skojarzenia
Przeciwdziałanie:
Wróć do tej sytuacji w myślach, przenieś się do niej. Musisz wrócić do tej jednej konkretnej historii, która wpłynęła na twój stosunek do przedmiotu. Najlepiej jakbyś wykorzystał do tego technikę odnajdywania Core Story. Czyli zadajesz sobie pytania, wszystko zapisując na kartce, coraz bardziej szczegółowo opisując swoją historię, która w tym momencie brzmieć będzie zapewne w stylu: „gdyby nie Pani X nie miałbym zaległości” albo „gdybym miał ten przedmiot z kimś innym, teraz mógłbym go kontynuować”.
Później jak dojdziesz do tego wspomnienia, spróbuj odłączyć się od niego emocjonalnie – tak jakbyś oglądał film w kinie.
11. Jesteś przekorny i buntujesz się, gdy słyszysz od ważnych dla ciebie osób: „musisz”, „powinieneś”, „tak należy”
Przeciwdziałanie:
Jest to punkt wyjątkowy dla mnie, bo dotyczy mnie w 100%. Niestety, często lepiej wychodziłbym na przyjęciu do siebie tych wytycznych. Ale udało mi się nad tym zapanować, dlatego napiszę tutaj prostą i skuteczną receptę.
Bardziej refleksyjnie podejmuj decyzje i zawsze kiedy masz wątpliwości, daj sobie więcej czasu – porywczość i impulsywność to twój wróg. Ustal swoje długoterminowe cele, żebyś dążył do konkretnego celu, a nie zbaczał ze swojej ścieżki tylko po to, żeby się zbuntować. Staraj się być asertywnym i komunikuj się z ludźmi, być może dzięki temu zrozumiesz ich pobudki oraz dlaczego używają takiego języka.
12. Nie masz odpowiednich „narzędzi” do uczenia się
Przeciwdziałanie:
Ciągle poszerzaj swoją wiedzę i poprawiaj umiejętności nauki. Nie spocznij na laurach po przeczytaniu jednej książki, tylko szlifuj swoje techniki, tak aby potrafić zapamiętać książkę po jednym przeczytaniu, a jest to możliwe.
Poznaj nowoczesne techniki pracy z umysłem i przetwarzaniem informacji. Pracuj zgodnie ze sprawdzonymi strategiami, kalibrując je na siebie. Szybkie czytanie, mapy myśli, czytanie wnikliwe – umiejętności które powinieneś mieć dobrze wykształcone. Oprócz tego szukaj innych źródeł, książek audiobooków, czy nawet kursów poświęconych tym zagadnieniom.
13. Nie masz możliwości wykorzystania twórczego myślenia, a najczęściej jesteś do niego zniechęcany
Przeciwdziałanie:
Znajdź alternatywne dla szkoły obszary działalności, w których będziesz mógł wykazać się kreatywnym podejściem i zaspokoić swoje intelektualne potrzeby. Pamiętaj, że edukacja jest ważna, ale wykształcenie akademickie to tylko jeden wymiar, podczas gdy możesz się rozwijać na wielu płaszczyznach równolegle. Nie ograniczaj się sam! Znajdź czas na hobby, pasje i realizację odważnych projektów.
14. Świat wirtualny – uzależnienie od informacji
Przeciwdziałanie:
Co rozumiem przez kanały informacyjne? Są to wszelkiego rodzaju social media, telefon komórkowy, poczta e-mail. Są to niesamowicie silne czynniki, powodujące problemy z koncentracją, niepokój i pewnego rodzaju oderwanie od rzeczywistości. Ciężej jest ćwiczyć kompetencje miękkie siedząc samotnie wpatrzonym w ekran komputera. Umiejętności społeczne niezbędne na rynku, takie jak negocjacje, umiejętność nawiązywania kontaktów, praca w grupie, zostają zaniedbane na rzecz pracy jednostkowej przy ewentualnej konsultacji.
Odszukaj swoje zainteresowania i zacznij uczęszczać, np. na spotkania danej organizacji, bądź klubu miłośników. Rozmawiaj, poszerzaj horyzonty, słuchaj. Naucz się operowania głosem, przemawiania i przekonywania. Postaraj się oderwać na 7 dni od niepotrzebnych źródeł informacji. Wyłącz Facebook’a, na tydzień Twittera i wszelkie inne social media. Używanie telefonu ogranicz tylko do odbierania i dzwonienia. Po tych 7 dniach zauważysz jak wiele czasu jest pochłaniane oraz o ile łatwiejsza jest nauka bez ciągłych powiadomień.
15. Dialog wewnętrzny „Nie zdążę, nie mam czasu”
Przeciwdziałanie:
Na koniec zajmę się najpopularniejszym dialogiem wewnętrznym, sabotującym naszą produktywność i blokującym naszą percepcje w sposób znaczący. Dialog ten to również najczęstsza przyczyna wrzodów żołądka i nerwicy.
Usiądź spokojnie albo nawet się połóż. Schowaj zegarek. Zamknij oczy, skup się tylko na swoim oddechu, pozwól myślom uciekać, nie zatrzymuj się przy żadnej, nie wchodź z nimi w interakcje. Potem zaciśnij pięści z całej siły i po 3-4 sekundach rozluźnij. Powtórz to ćwiczenie po kolei z: ramionami, klatką piersiową, plecami, brzuchem, udami, łydkami, stopami, kark x2 bo jest bardziej spięty, następnie twarz z całej siły ściśnij wszystkie mięśnie twarzy i puść po kilku sekundach. Teraz czujesz rozluźnienie – nie ruszaj się około 5 minut, ale nie za długo, bo możesz zasnąć. Teraz jesteś rozluźniony, przypomnij sobie po co się uczysz, ale nie chodzi o skutki niedotrzymania terminu, tylko jaki jest cel twojej nauki w ogóle. Wywietrz pokój, spróbuj napisać to, co już wiesz i potem uzupełnij notatki o braki.
/TZ/
Komentarze
