„Panie Andrzeju milo mi powitac pana z Kopenhagi Pozdrowienia dla wszystkich w CIUW” – to treść maila, który wysłano 25 lat temu z Kopenhagi do Warszawy. Wiadomość ta uznawana bywa za pierwszy polski e-mail- powiedział PAP autor wiadomości Tadeusz Węgrzynowski.
Mail trafił do Warszawy we wtorek 17 lipca 1990 roku o godz. 14:01:20. Zatytułowany był „Dzien dobry z Kopenhagi”. Autorem był ówczesny dyrektor Centrum Informatycznego UW – Tadeusz Węgrzynowski, a adresatem – Andrzej Smereczyński z CI UW, administrator PLEARN – właśnie uruchomionego polskiego serwera Europejskiej Akademickiej i Badawczej Sieci Komputerowej (EARN). Wydruk tego pierwszego maila jest już dziś trudny do rozszyfrowania, litery i cyfry niemal całkiem już na nim wyblakły. Na wydruku widać za to dopiski niebieskim flamastrem: „Europa puka do drzwi (komputera)!!!” oraz: „Kto nie chce, niech nie wierzy”.
Mail był dowodem na to, że udało się uruchomić pierwsze łącze do sieci EARN BITNET, która była konkurencyjna wobec Internetu. Tadeusz Węgrzynowski – dziś kierownik Działu Telekomunikacji Politechniki Warszawskiej – wspomina, że już po miesiącu liczba użytkowników poczty w CI UW osiągnęła pierwszy tysiąc. Stopniowo do PLEARN dołączone zostały kolejne węzły w kraju (było ich 22). Internet trafił do Polski dopiero po roku i szybko doprowadził do dużych zmian w komunikacji elektronicznej. Dlatego często jako datę przełomową dla rozwoju poczty elektronicznej przyjmuje się 17 sierpnia 1991 r. Wtedy wysłany miał być z Polski pierwszy mail za pośrednictwem Internetu. Węgrzynowski podkreśla jednak, że w Polsce do momentu uzyskania zgody na korzystanie z Internetu było już około 10 tys. użytkowników poczty elektronicznej.
„Jeszcze pod koniec lat 80. wszelkie technologie zaawansowane były zastrzeżone dla krajów zachodnich. Po zmianach politycznych z 1989 r. pierwszym krokiem było to, by umożliwić również Polsce przyłączenie się do sieci akademickiej EARN BITNET. Bariera między Polską a państwami zachodnimi była bardzo duża. Mail był więc symbolem podłączenia się do tego świata Zachodu” – opowiada Węgrzynowski.
Kiedy Poczta Polska uruchamiała w latach 90. łącze telefoniczne z Danią, pracownicy Centrum Informatycznego UW zamówili dwie pary łącza do transmisji danych. Węgrzynowski wspomina, że 16 lipca 1990 roku wyleciał do Kopenhagi, aby uruchomić łącze pomiędzy węzłem PLEARN w CI UW i DKEARN w Lyngby pod Kopenhagą. Miał ze sobą modem, który był potrzebny, żeby uruchomić sieć PLEARN na komputerze o pojemności aż… 3 MB. Następnego dnia o godz. 14.01 z DK EARN wysłał pierwszy mail z pozdrowieniami do CI UW. „Zobaczyłem też wtedy, że PLEARN, nasz węzeł w Polsce, zaczyna być rozpoznawany na całym świecie – przychodziły o tym informacje z różnych serwerów. Dla mnie było to związane z wielkim przerażeniem. W końcu uruchomiłem coś, co mogło się okazać puszką Pandory…” – opisuje.
Było to ważne wydarzenie dla środowiska akademickiego i naukowego, które pozwoliło na kontakt za pośrednictwem poczty elektronicznej z użytkownikami sieci komputerowej EARN, BITNET i tworzącej się na świecie sieci Internet. Od momentu podłączenia do sieci EARN w Polsce zaczęła się praktycznie rozwijać dziedzina teleinformatyki.
PAP – Nauka w Polsce, Ludwika Tomala