Możliwości wykorzystania analizy SWOT przez Ośrodki Wspierania Ekonomii Społecznej

Analiza SWOT należy do najczęściej stosowanych metod analizy strategicznej przedsiębiorstwa. Ma ona uniwersalne zastosowanie, ponieważ służy jednocześnie do analizy makrootoczenia, otoczenia konkurencyjnego i do oceny potencjału strategicznego przedsiębiorstwa.

Metoda SWOT wywodzi się z koncepcji analizy pola sił K. Lewina, opracowanej w latach 50-tych. Jednak koncepcja ta była zbyt złożona i rygorystyczna, żeby znaleźć zastosowanie w praktyce. Inspirowała za to do poszukiwania mniej dokładnych, ale prostszych metod (por. Żabiński 2000: 6-7).

W dużym skrócie metoda SWOT polega na identyfikacji kluczowych atutów i słabości firmy oraz na skonfrontowaniu ich z aktualnymi i przyszłymi szansami, i zagrożeniami. SWOT jest najczęściej traktowana nie tylko jako jedna z metod analizy statystycznej, ale także jako koncepcja formułowania strategii firmy, dlatego bywa nazywana „analizą SWOT” (por. Jeżerys 2000: 85-86).

Zwykle używa jej się do oceny pozycji strategicznej przedsiębiorstw, ale może być również z powodzeniem stosowana w innych organizacjach. Mogą to być: samorządy lokalne, fundacje, stowarzyszenia oraz wszystkie inne instytucje, które chcą przeanalizować własną sytuację, znaleźć problemy oraz rozwiązania i podjąć decyzje o charakterze strategicznym. Takimi organizacjami są także Ośrodki Wspierania Ekonomii Społecznej.

Ekonomia społeczna (nazywana również gospodarką społeczną, ekonomią solidarności, gospodarką solidarną, gospodarką obywatelską) ma na celu wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Pomaga budować społeczeństwo obywatelskie. Jest uzupełnieniem sektora prywatnego i publicznego, a odbywa się w wymiarze lokalnym. Instytucje ekonomii społecznej są podmiotami gospodarczymi i społecznymi działającymi we wszystkich sektorach.

W literaturze przedmiotu można spotkać się z następującymi typami/formami prawnymi przedsiębiorstw społecznych (por. Kamińska 2016: 165):
– fundacje;
– stowarzyszenia;
– spółdzielnie socjalne (zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych);
– spółdzielnie inwalidów;
– centra integracji społecznej;
– zakłady aktywności zawodowej;
– spółki non profit.

Głównym instrumentem wsparcia sektora (a więc przedsiębiorstw ekonomii społecznej) są ośrodki wsparcia ekonomii społecznej (właśnie OWES-y). Wyróżnić można trzy zasadnicze podejścia do prowadzenia OWES (por. Ekonomia społeczna w regionie łódzkim 2015: 109):

• Ekonomia społeczna traktowana jako podstawowa misja organizacji – organizacja koncentruje się głównie na ekonomii społecznej, pozostałe obszary działalności traktowane są jako uzupełnienie, zazwyczaj w celu zapewnienia płynności finansowej;
  
• Ekonomia społeczna traktowana jako naturalne uzupełnienie podstawowego obszaru działania organizacji – organizacja koncentruje się na rozwoju organizacji pozarządowych lub też na szeroko rozumianej aktywizacji społeczności lokalnej. Ekonomia społeczna stanowi dla tych organizacji sposób osiągania celów strategicznych;
  
• Ekonomia społeczna traktowana jako dodatkowy obszar działania – ekonomia społeczna uzupełnia ofertę tych podmiotów.

OWES-y spełniają ważną misję społeczną i działają w określony sposób. Jak wszystkie inne podmioty potrzebują wytyczenia kierunków strategicznych swojej działalności oraz ścieżek osiągania założonych celów. Wszystko to przekłada się na działania, które podejmują. Poniżej zamieszczono przykład analizy SWOT wykonanej dla Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej Subregionu Centralnego.

Przykład analizy SWOT wykonanej dla Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej Subregionu Centralnego

Strengths: S1: posiadana wiedza i doświadczenie zarówno menedżera, jak i kadry w zakresie działania trzeciego sektora, S2: doświadczenie w realizacji projektów o podobnym charakterze do OWES, S3: współpraca z partnerami posiadającymi dużą wiedzę w zakresie ES, S4: otwartość na współpracę z podmiotami działającymi w sektorze ES, S5: dogodna lokalizacja, S6: dobre wskaźniki, niezbędne w procesie akredytacji ośrodka OWES.

Weaknesses: W1: słaba rozpoznawalność organizacji wśród klientów ES, W2: niewystarczające skojarzenia z działaniem w obszarze ekonomii społecznej, W3: brak właściwej promocji działań z zakresu ES, głównie ze strony partnera odpowiedzialnego za tę działalność, W4: niewystarczające zasoby kadrowe.

Opportunities: O1: uzyskanie statusu akredytowanego ośrodka OWES, O2: nawiązanie owocnych partnerstw biznesowych, które RAR może wykorzystać w przyszłości, O3: współpraca z PUP, MOPS, stowarzyszeniami, kooperantami o dużym potencjale w zakresie świadczenia usług ES, O4: pozyskanie specjalistów i ekspertów z różnych dziedzin (outsourcing usług profesjonalnych), co pozwoli na rozszerzenie asortymentu usług, O5: możliwość finansowania działalności OWES z różnych źródeł fundrisingowych w nowej perspektywie programowania.

Threats: T1: rosnąca konkurencja, mnogość podobnych ofert i propozycji substytucyjnych szkoleń, T2: utrudnienia legislacyjne (brak jednoznacznej wykładni i interpretacji przepisów), T3: brak wystarczającej świadomości otoczenia, że RAR świadczy usługi ES, T4: małe zainteresowanie problematyką ES w otoczeniu, T5: małe zainteresowanie wsparciem w ramach OWES, T6: niechętna postawa przedsiębiorców wobec koncepcji ekonomii społecznej w ogóle, a w szczególności w nawiązywaniu kooperacji z podmiotami ES, T7: niemożność komercjalizacji – beneficjenci otrzymują usługi bezpłatnie.

Opracowano na podstawie: Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Subregionu Centralnego. 2015. S. 23.

Bibliografia

1. Ekonomia społeczna w regionie łódzkim. 2015. Szczecin: Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi.
2. Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Subregionu Centralnego. 2015. K. Wochnik i M. Lipka. Ruda Śląska: Rudzka Agencja Rozwoju „Inwestor” Sp. z o.o.
3. Nagel. K. 2011. Ekonomia społeczna i proponowany obszar badań empirycznych. W: Rozwój ekonomii jako dziedziny nauki ze szczególnym uwzględnieniem tendencji do specjalizacji. G. Musiał (red.) Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.
4. Florczak, Ewelina. 2016. Przedsiębiorstwo społeczne – pojęcie, idea, funkcje i cele działalności. W: Uwarunkowania działalności przedsiębiorstw społecznych w Polsce. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego.

Polecany poradnik – zawiera wzory i przykłady
Zobacz spis treści (PDF)

Analiza SWOT TOWS. Wybór strategii (EBOOK)

Komentarze

See more