Związki zawodowe domagają się szczegółowego uzasadnienia decyzji zmiany wymiaru zatrudnienia nauczyciela, który w projekcie majowym miał przydzielony etat a w aneksie sierpniowym 1/3 etatu. Prośba o wyjaśnienie wpłynęła we wrześniu po zatwierdzeniu arkusza organizacji i pozytywnej opinii rady pedagogicznej o przydziale nauczycielom czynności. Nauczyciel w okresie miesiąca czerwca miał zmieniony wymiar zatrudnienia z 1/3 na cały etat i miał problemy z wywiązywaniem się z pełnego zakresu obowiązków udzielono ogólnej odpowiedzi. Opieka nocna i jego metody wychowawczo-opiekuńcze budziły kontrowersje i były odmienne od oczekiwanych. Prawdopodobnie miało to związek z problemami natury psychicznej. Związki zawodowe wystąpiły z ponownym wnioskiem o uszczegółowienie informacji. Jak powinien zachować się dyrektor?
Odpowiedź:
Jeżeli nauczyciel nie jest członkiem związku zawodowego i nie wystąpił do niego o reprezentację, to dyrektor nie ma obowiązku konsultowania ze związkami indywidualnych decyzji kadrowych wobec nauczyciela.
Uzasadnienie:
Jeżeli u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, każda z nich broni praw i reprezentuje interesy swoich członków (art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych). Ukształtowanie treści indywidualnego stosunku pracy należy do kompetencji pracodawcy i nie wymaga konsultacji ze związkiem zawodowym, jeżeli dotyczy pracownika niezrzeszonego.
W opisanej sytuacji chodzi o zmianę wymiaru zajęć nauczyciela. Stanowi to zmianę treści stosunku pracy. Jeżeli nauczyciel wyraził zgodę na tą zmianę, to organizacja związkowa nie jest uprawniona do ingerowania w porozumienie między pracownikiem a pracodawcą. Jeśli nauczyciel nie wyraził zgody na zmianę wymiaru zajęć, to wymagała wypowiedzenia warunków pracy i płacy (art. 42 Kodeksu pracy). W takim wypadku o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca obowiązany był zawiadomić na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy (art. 38 § 1 Kodeksu pracy). Jeżeli tak się nie stało, nauczyciel mógł zaskarżyć wypowiedzenie do sądu pracy z uwagi na naruszenie przepisów (art. 45 Kodeksu pracy).
Wskazane przez organizację związkową przepisy nie stanowią podstawy udzielenie żądanych informacji. Informacje te dotyczą bowiem indywidualnego stosunku pracy, a w takich sprawach pracodawca nie ma obowiązku współdziałania ze związkami zawodowymi, chyba że chodzi o pracownika reprezentowanego przez dany związek zawodowy. Jeżeli pracodawca naruszył ten obowiązek, roszczenia ma pracownik a nie organizacja związkowa. W związku z powyższym w opisanej sytuacji pracodawca ma prawo odmówić przekazania żądanych informacji, tym bardziej że dotyczą one dóbr osobistych pracownika, które pracodawca ma obowiązek szanować (art. 111 Kodeksu pracy).
Zapamiętaj!
W sprawach indywidualnych pracodawca współpracuje ze związkiem zawodowym tylko wtedy, gdy przepis tego wymaga.
Więcej porad prawnych dla nauczycieli znajdziesz w portalu Wychowawca z klasą w dziale https://www.wychowawcazklasa.pl/prawo-oswiatowe-10.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. 2019 r., poz. 263) – art. 30 ust. 1,
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. 2019 r., poz. 1040 ze zm.) – art. 42, art. 38 § 1, art. 111.
Dariusz Dwojewski
Doktor nauk prawnych, specjalista prawa pracy i prawa oświatowego